ปรมาณูเพื่อสันติ กระทรวง อว. ยกระดับนิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ เสริมความมั่นคงแห่งชาติ

นายแพทย์รุ่งเรือง กิจผาติ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ รรท. เลขาธิการสำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ (ปส.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เปิดเผยว่า (ปส.) ในยุคที่ภัยคุกคามทางนิวเคลียร์และการแพร่กระจายของวัสดุกัมมันตรังสีกลายเป็นประเด็นสำคัญระดับสากล นิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการรักษาความมั่นคงของประเทศ (ปส.) จึงเดินหน้ายกระดับมาตรฐานความปลอดภัยทางนิวเคลียร์ ด้วยการพัฒนาศักยภาพด้านนิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ไทย รองรับภัยคุกคามอุบัติใหม่ สอดรับนโยบายของนางสาวศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง (อว.) ที่มุ่งเน้นการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม มาเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการด้านความมั่นคงความปลอดภัยต่อประชาชน

ในวันที่ 25–28 มีนาคม 2568 (ปส.) ได้จัดการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ “การบริหารจัดการเครื่องมือตรวจจับแบบครบวงจรและบทบาทของนิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ที่มีต่อความมั่นคงของประเทศ” ระหว่างวันที่ 25–28 มีนาคม 2568 ณ ห้องประชุมแอลฟา ชั้น 4 อาคาร 60 ปี เป็นกิจกรรมสืบเนื่องจากที่ (ปส.) ได้ลงนามความร่วมมือกับหน่วยงานผู้ปฏิบัติงานส่วนหน้าที่ได้รับบริจาคเครื่องมือจากสถาบัน Institute for Transuranium Elements (ITU) แห่ง Joint Research Center (JRC) สหภาพยุโรป ตามโครงการ Border Monitoring Activities in Thailand เพื่อมอบเครื่องมือตรวจวัดรังสีให้กับประเทศไทย ตั้งแต่ปี พ.ศ.2558 ได้แก่ เครื่องวัดรังสีประจำตัวบุคคล (PRD) เครื่องวัดรังสีชนิดวัดแยกไอโซโทป (RID) และเครื่องวัดรังสีชนิด HPGe Detector โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อความมั่นคงปลอดภัยทางนิวเคลียร์ตามด่านที่เป็นช่องทางซึ่งอาจมีการลักลอบเกี่ยวกับนำเข้า-ส่งออกวัสดุนิวเคลียร์และวัสดุกัมมันตรังสี ซึ่งเป็นการบูรณาการความร่วมมือเพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยให้แก่ประชาชน และกระบวนการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ ซึ่งมีบุคลากรจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมจำนวน 16 หน่วยงาน อาทิ กรมวิทยาศาสตร์ทหารบก,กรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ,ศูนย์วิจัยพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีการบินและอวกาศกองทัพอากาศ,สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง,กองพิสูจน์หลักฐานกลาง,สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ ศูนย์พิสูจน์หลักฐานภาค 1,ภาค 3,ภาค 5,ภาค 7 และภาค 10,การท่าเรือแห่งประเทศไทย,ท่าเรือแหลมฉบัง,กรมท่าอากาศยาน,ท่าอากาศยานดอนเมือง ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ,บริษัท ท่าอากาศยาน (จำกัด) มหาชน,สำนักงานศุลกากร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านความมั่นคงปลอดภัยทางนิวเคลียร์ จำนวนทั้งสิ้นกว่า 40 คน โดยเน้นการพัฒนาองค์ความรู้ด้านความปลอดภัยทางรังสี การใช้งานและบำรุงรักษาเครื่องมือตรวจวัดรังสี รวมถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลและนวัตกรรมอัจฉริยะเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการตรวจสอบ วิเคราะห์ และติดตามวัสดุกัมมันตรังสี

การดำเนินงานของ (ปส.) ในด้านนิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ ไม่เพียงช่วยปกป้องประเทศจากภัยคุกคามทางนิวเคลียร์และวัสดุกัมมันตรังสี แต่ยังช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชนว่าประเทศไทยมีมาตรการป้องกันและตอบสนองด้านความมั่นคงปลอดภัยทางนิวเคลียร์ที่มีประสิทธิภาพ และ (ปส.) ยังคงเดินหน้าพัฒนาเทคโนโลยีด้านนิติวิทยาศาสตร์นิวเคลียร์ เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการเฝ้าระวังและป้องกันการลักลอบการนำเข้า-ส่งออกวัสดุนิวเคลียร์และวัสดุกัมมันตรังสีอย่างยั่งยืน ตลอดจนสร้างความเข้มแข็งด้านนิติวิทยาศาสตร์เพื่อยับยั้งภัยคุกคามจากที่เกิดจากการใช้นิวเคลียร์ ซึ่งเป็นการบูรณาการความร่วมมือเพื่อก่อให้เกิดความมั่นคงปลอดภัยให้แก่ประชาชนทั้งในประเทศและภูมิภาคอาเซียนอย่างยั่งยืน ตอบโจทย์ยุทธศาสตร์ชาติ และสนับสนุนนโยบายของ (อว.) ที่มุ่งใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อความก้าวหน้าของประเทศต่อไป