คืบหน้าโครงการดาวเทียมสัมพันธ์ไทย–จีน เตรียมส่งเข้าวงโคจรโลกในอนาคตอันใกล้

หลังเกิดโครงการความร่วมมือในการพัฒนาดาวเทียมใหม่ ที่ต้นทุนต่ำแต่ประสิทธิภาพสูงจำนวน 3 ดวง ระหว่างสมาคมการค้าการลงทุนและส่งเสริมวัฒนธรรมไทย–จีน เจ้าของและผู้ผลักดันโครงการดาวเทียมความสัมพันธ์ ไทย–จีนสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA (สทอภ.) และ Tianxieli (Shandong) Satellite Technology Co., Ltd. จากสาธารณรัฐประชาชนจีน ผู้รับผิดชอบการออกแบบและพัฒนาดาวเทียม เพื่อยกระดับข้อมูลสิ่งแวดล้อมของไทยด้วยดาวเทียมเทคโนโลยีสูง โดยพัฒนาดาวเทียมที่เอื้อข้อมูล 4 ระบบ ทั้งระบบตรวจสิ่งแวดล้อม ตรวจเกษตร บริหารทรัพยากร และเตือนภัยพิบัติ อันส่งผลให้เกิดประโยชน์ระยะยาวต่อทั้งภาคประชาชน เกษตร อุตสาหกรรม และภาครัฐ เมื่อปลายปีที่แล้ว

ล่าสุดเมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายนที่ผ่านมา ฝ่ายไทยนำโดย นาวาโท ดร.ภณ ทัพพินท์กร นายกสมาคมการค้าการลงทุนและส่งเสริมวัฒนธรรมไทย–จีน เจ้าของและผู้ผลักดันโครงการดาวเทียมความสัมพันธ์ ไทย–จีน และ นายพีร์ ชูศรี รองผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA (สทอภ.) นำทีม Tianxieli (Shandong) Satellite Technology Co., Ltd. จากสาธารณรัฐประชาชนจีน ผู้รับผิดชอบการออกแบบและพัฒนาดาวเทียม นำโดย หลิว จื่อจวิน รองผู้บัญชาการโครงการดาวเทียมไทย–จีน และทีมงาน เยี่ยมชมความพร้อม และอัพเดตความคืบหน้าโครงการ “ดาวเทียมสัมพันธ์ไทย–จีน” ณ ห้องประชุมใหญ่ GISTDA สำนักงานหลัก

นาวาโท ดร.ภณ ทัพพินท์กร นายกสมาคมการค้าการลงทุนและส่งเสริมวัฒนธรรมไทย–จีน เปิดเผยถึงความคืบหน้าโครงการฯ ว่า ความต้องการของภารกิจ และขอบเขตงาน (Mission and Requirements) ข้อกำหนดหลักคือ การตรวจพิสูจน์โดยรวมของแพลตฟอร์มดาวเทียม การออกแบบโหลดหลักเพื่อการตรวจจับก๊าซเรือนกระจก การพัฒนาระบบประยุกต์ใช้งานและบริการสนับสนุน รวมถึงการบริการประยุกต์ด้านภาพถ่ายจากดาวเทียมไฮเปอร์สเปกตรัม ในด้านเกษตรกรรม ทรัพยากรน้ำ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

สำหรับขอบเขตงานโครงการเป็นงานวิศวกรรมแบบโซลูชันครบวงจร ประกอบด้วย 4 ส่วนหลัก พัฒนาและส่งมอบดาวเทียมรีโมตเซนซิงตรวจคาร์บอนแบบไฮเปอร์สเปกตรัม 3 ดวง พร้อมส่งขึ้นวงโคจร การบริการด้านความถี่ (ร่วมประสานงาน),บริการปล่อยดาวเทียม,LEOP (ควบคุมดาวเทียมช่วงเข้าวงโคจร) และบริการ IoT การพัฒนาและส่งมอบสถานีควบคุมและรับส่งข้อมูลภาคพื้น และการพัฒนาและส่งมอบระบบประยุกต์ข้อมูลดาวเทียมภาคพื้น ซึ่งทุกเรื่องมีความคืบหน้าเป็นที่พอใจเป็นอย่างยิ่ง

ทั้งนี้หลังจากจัดตั้ง “ทีมปฏิบัติงานเฉพาะกิจโครงการ” เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานของโครงการไปเมื่อปีที่แล้ว ทีมงานเทียนเซียหลี่และ GISTDA ประสานงานและยืนยันข้อกำหนดทางเทคนิคสำคัญของดาวเทียม โดยทั้งสองฝ่ายได้ลงนามรับรอง ข้อกำหนดทางเทคนิคฉบับทางการไปเป็นที่เรียบร้อยแล้วเมื่อต้นปี จนได้ข้อสรุปข้อมูลจำเพาะของดาวเทียม (Satellite Specifications) และข้อมูลจำเพาะระบบประยุกต์ข้อมูลดาวเทียม (Ground Application System) ประกอบด้วย 4 ระบบย่อย ได้แก่

ระบบติดตามและประเมินก๊าซเรือนกระจก สามารถระบุ ปริมาณ และวิเคราะห์การปล่อยก๊าซในพื้นที่ต่างๆ ให้ข้อมูลสนับสนุนการออกนโยบายสิ่งแวดล้อม ระบบเฝ้าระวังเกษตรและพืชเศรษฐกิจหลัก เน้นพืชเศรษฐกิจหลักอย่าง ข้าว ยางพารา อ้อย มันสำปะหลัง สามารถใช้วิเคราะห์การเติบโต ศัตรูพืช และคาดการณ์ผลผลิต ระบบบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ใช้เฝ้าระวังน้ำผิวดินและป่าไม้ สร้างฐานข้อมูล Time Series เพื่อติดตามคุณภาพน้ำและความเปลี่ยนแปลงของทรัพยากร ใช้ดัชนีพืชพรรณประเมินสุขภาพป่า และ ระบบติดตามและเตือนภัยพิบัติ สามารถตรวจจับสัญญาณเริ่มต้นของภัยพิบัติ แสดงภาพขอบเขตความเสียหาย สนับสนุนการตัดสินใจด้านแผนฉุกเฉิน และรองรับเหตุการณ์ เช่น น้ำท่วม แผ่นดินไหว ไฟป่า เป็นต้น

สำหรับแผนการดำเนินงานต่อไป (Subsequent Implementation Plan) เมือได้รับ เงินงวดแรก (Down Payment) แล้ว จะเริ่มดำเนินงาน ตรวจทานการออกแบบระบบโดยรวม (System Design Review) จัดซื้อชิ้นส่วนและอุปกรณ์ ก่อสร้างสถานีภาคพื้น และพัฒนาระบบประยุกต์ข้อมูลดาวเทียม ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญของความร่วมมือด้านเทคโนโลยีอวกาศไทย–จีน ที่ได้เข้าสู่การพัฒนาอย่างเป็นทางการ โดยดาวเทียมคาร์บอนทั้ง 3 ดวง คาดว่าจะเป็นหัวใจสำคัญในการยกระดับการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม เกษตร และภัยพิบัติของไทยในอนาคตอันใกล้